Jesień w ogrodzie wcale nie musi oznaczać ponurej szarości i pustki. I nawet jeśli dni stają się coraz krótsze, poranki i wieczory przejmująco chłodne, a słońca jest jak na lekarstwo, my siedząc na tarasie otuleni ciepłym kocem, możemy nadal cieszyć się barwnym i kwitnącym ogrodem.

Aby jesienna smuta nie dała się nam we znaki, wystarczy zadbać o to, by wśród roślin w naszym ogrodzie znalazły się:

• byliny kwitnące jesienią,
• krzewy lub drzewa ozdobnie owocujące,
• gatunki atrakcyjnie przebarwiające się jesienią,
• rośliny o kolorowych pędach  itp.

Żelazną pozycją wśród bylin kwitnących jesienią są rudbekie, rozchodniki, złocienie i astry. Posadzone na rabatach, w zestawieniu ze szczególnie ozdobnymi o tej porze roku trawami, stworzą przepiękną, kolorową kompozycję.

Fot. 1. rozchodnik portulakowaty 'Herbstfreude' kwitnie na ciemno różowo do października, kwiatostany tej byliny są bardzo dekoracyjne także po przekwitnięciu, zwłaszcza gdy pokryje je szron, dlatego warto je pozostawić aż do pierwszych przymrozków.

Fot. 2. żółte kwiaty niektórych odmian rudbekii kwitną nawet do października.

Fot. 3. jesienne złocienie, czyli chryzantemy dostępne są w sprzedaży w wielu barwnych odmianach; posadzone nawet w listopadzie w ciepłym, osłoniętym miejscu ogrodu i lekko okryte na zimę, zakwitną jesienią następnego roku.

Nie sposób również nie wspomnieć o wrzosach. Te typowo jesienne krzewinki występują w bardzo wielu barwnych odmianach, a niektóre z nich kwitną nawet do października. Warto je sadzić w towarzystwie karłowych iglaków, w grupach po kilka sztuk z każdego koloru, tworząc w ten sposób wielobarwne wrzosowiska.

Drugą, jesienną grupę roślin stanowią krzewy i drzewa o atrakcyjnych, ozdobnych owocach. Należy do nich nie tylko doskonale wszystkim znana jarzębina, ale również irgi i ogniki wytwarzające kuliste żółte, pomarańczowe lub czerwone jagody, berberysy o owocach podłużnych oraz pigwowce, których kolczaste pędy gęsto otoczone są przez żółte, pachnące, jabłuszka. 

fot. 4. owoce jarzębiny, czyli jarząbu pospolitego Sorbus aucuparia.

fot. 5. ognik odmiany 'Orange Glow' wytwarza pomarańczowe owoce.

fot. 6. drobne, podłużne, czerwone owoce berberysu Thunberga 'Atropurpurea'.

fot. 7. owoce pigwowca - żółte, pachnące jabłuszka.

Jesienią zielone liście drzew i krzewów czerwienieją, żółkną lub brązowieją. I te właśnie barwy od października dominują już w parkach i ogrodach. Jednak istnieją gatunki, które przebarwiają się szczególnie atrakcyjnie, niezwykle jaskrawo i wielobarwnie. Należą do nich głównie klony, ale także grujecznik, trzmielina oskrzydlona, tawuła brzozolistna i winobluszcze. 

fot. 8. liście winobluszczu trójklapowego przebarwiają się we wszystkich kolorach jesieni.

fot. 9. winobluszcz pięciolistkowy - jesienne, ognistoczerwone liście.

fot. 10. tawuła brzozolistna przebarwia się na rzadko spotykany, pomarańczowy kolor.

fot. 11. trzmielina oskrzydlona to jeden z najpiękniej przebarwiających się krzewów.

Nawet kiedy nic już nie kwitnie i wszystkie liście opadły z drzew, zostaje nam jeszcze jeden sposób na barwny akcent w ogrodzie. Są to derenie i wierzby. Ich pędy są bordowe i żółte przez cały rok, ale szczególnie widoczne w stanie bezlistnym - a więc ozdobne nie tylko jesienią, ale także w zimie.

fot. 12. bordowo-czerwone pędy derenia białego 'Elegantissima' są ozdobą ogrodu zwłaszcza późną jesienią i zimą.

Tekst i zdjęcia: Małgorzata Klimowicz

       ŚWIAT OGRODÓW